İSO Türkiye İmalat PMI Eylülde 46,9 Oldu

Anket kapsamında takip edilen 10 sektörden 5'i eylülde istihdamını artırırken, en güçlü artış ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe yaşandı. Tekstil ürünleri ise yeni siparişlerdeki tabloyla paralel olarak istihdam hacminde de en belirgin düşüşün yaşandığı sektör oldu.

İSO Türkiye İmalat PMI, eylülde 46,9’a düştü. Üst üste yedinci ay eşik değer 50’nin altında kalan imalat PMİ, sektörün performansındaki bozulmanın sürdüğünü gösterdi. Yeni siparişlerdeki zayıflama, artan girdi maliyetleri ve enflasyonist baskıların etkili olduğu bu tabloda, firmalar Kovid-19 salgının ilk dalgasından beri ilk kez çalışan sayısını azaltırken, nihai ürün stoklarında süregelen artış, üretimin önümüzdeki aylarda zayıf seyredebileceğine yönelik işaretler veriyor. İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI, eylülde 46,9’a indi.   Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği İSO Türkiye İmalat PMI anketinin eylül ayı anket sonuçlarına göre, manşet PMI üst üste yedinci ay eşik değer 50’nin altında kalarak imalat sektörünün performansında bozulmanın sürdüğüne işaret etti.   Ağustosta 47,4 olan PMI eylülde 46,9 inerek yavaşlamanın üçüncü çeyrek sonunda daha belirgin hale geldiğini gösterdi.   Anket katılımcılarından gelen bildirimlere göre, kırılgan talep koşulları ve enflasyonist baskılar eylülde hem üretim hem de yeni siparişlerde yavaşlamaya yol açan temel unsurlar oldu. Toplam yeni siparişler aylık bazda son bir yıl boyunca hız kaybederken, üretimde ise yavaşlama eğilimi 10 ayı geride bıraktı.   Yeni ihracat siparişlerinde özellikle Avrupa’dan kaynaklanan talep zayıflığına bağlı olarak düşüş meydana geldi. Girdi maliyetleri keskin şekilde artmayı sürdürürken, birçok firma doğal gaz ve elektrik başta olmak üzere enerji fiyatlarındaki yükselişin enflasyonda belirleyici olduğunu dile getirdi.   Anket katılımcılarına göre ham madde maliyetlerindeki artış ve liradaki değer kaybı da girdi fiyatlarının yükselmesinde rol oynaşı. Enflasyon ağustosa göre hızlanmasına rağmen Kovid-19 salgınının ilk dalgasından bu yana ikinci en düşük düzeyde kaydedildi. Benzer bir tablo, firmaların maliyet artışlarını alıcılara yansıtması nedeniyle nihai ürün fiyatlarında da yaşandı.   Eylülde iş yükündeki hafifleme ve gönüllü istifalara bağlı olarak istihdam son 28 ayda ilk kez azalma gösterdi. Talepteki geri çekilme ve fiyat gelişmeleri ise girdi alımları ve girdi stoklarında düşüş yaşanmasına yol açtı.   Yeni siparişlerdeki zayıflık dolayısıyla satılmamış ürün miktarının artması, firmaların nihai ürün stoklarında da yükselişe yol açtı. Üretim sonrası stoklar üst üste beşinci ay arttı. Söz konusu artış Şubat 2012’den beri en yüksek hızda ölçüldü.   Açıklamada görüşlerine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, hem iç piyasada hem de yurt dışında (özellikle Avrupa) devam eden zorlu talep koşulları nedeniyle eylül ayı PMI verilerinin Türk imalatçıları açısından pek olumlu bir tablo sunmadığını belirterek, "Yeni siparişlerde devam eden yavaşlama istihdamı etkiledi ve firmalar salgının ilk dalgasından bu yana ilk kez çalışan sayısını azalttı. İmalatçıların nihai ürün stoklarında süregelen artış, üretimin önümüzdeki aylarda zayıf seyredebileceğine işaret ediyor." değerlendirmesini yaptı.   10 SEKTÖRDE YENİ SİPARİŞLERDE YAVAŞLAMA   Rapora göre, eylülde 10 sektörün tamamında yeni siparişlerde yavaşlama kaydedildi. Yeni siparişlerdeki yavaşlama en sert tekstil sektöründe gerçekleşti. En ılımlı ivme kaybı ise gıda üreticilerinde görüldü. Yeni ihracat siparişleri neredeyse tüm sektörlerde yavaşlarken, sadece kara ve deniz taşıtlarında gözlenen yatay seyir, 10 kategorinin tamamında bozulma olmasının önüne geçti.   Yeni siparişlerdeki zayıflık, eylülde çoğu sektörün üretimini azaltmasını beraberinde getirdi. Üretimini artıran tek sektör, 2 aylık daralmanın ardından toparlanan tekstil oldu. Üretimdeki en keskin yavaşlama ise metalik olmayan mineral ürünler sektöründe kaydedildi.   Anket kapsamında takip edilen 10 sektörden 5'i eylülde istihdamını artırırken, en güçlü artış ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe yaşandı. Tekstil ürünleri ise yeni siparişlerdeki tabloyla paralel olarak istihdam hacminde de en belirgin düşüşün yaşandığı sektör oldu.   Son aylarda gevşeme eğilimi gösteren girdi maliyetleri enflasyonu, üçüncü çeyreğin sonunda yeniden genel bir artış kaydetti. Enflasyonun ağustosa göre hız kestiği tek sektör kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri oldu. Buna karşın, takip edilen sektörlerin yarısında nihai ürün fiyatları enflasyonu yükseliş kaydetti.   Yeni siparişlerin tüm sektörlerde yavaşlaması sonucu, firmaların satılmamış nihai ürün stoklarında birikme meydana geldi. Üretim sonrası stoklar dört sektörde artarken en belirgin artış tekstil sektöründe gözlendi.   Öte yandan, nihai ürün stoklarında görülen yükseliş üretim öncesi stoklar için geçerli olmadı. Girdi alımlarındaki genel düşüşe bağlı olarak 10 sektörün tamamında girdi stokları azaldı. Satın alımlardaki en keskin düşüş, firmaların yeni siparişlerdeki zayıflamaya uyum sağladığı tekstil sektöründe kaydedildi. Tedarikçilerin teslimat süreleri eylül ayında uzamaya devam ederken en belirgin gecikmeler kimyasal, plastik ve kauçuk sektöründe gözlendi.